Việc sử dụng thuốc y học cổ truyền đòi hỏi sự cẩn trọng tuyệt đối. Phần lớn tình trạng ngộ độc thuốc y học cổ truyền đều xuất phát từ việc áp dụng không đúng cách.
Các bác sĩ tại một vài trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ: Khi bệnh nhân đến bệnh viện, thường thấy tình trạng đã nặng: rối loạn đông máu, tổn thương gan, viêm gan do độc tố, suy thận… Có những ca tử vong, nhiều ca gây ra di chứng nghiêm trọng.
Chẩn đoán và điều trị những trường hợp này rất khó, thường khó xác định được độc tố. Mỗi bài thuốc, mỗi vị thuốc đều có thể gây ngộ độc khác nhau. Việc tìm kiếm cứu chữa theo lời giới thiệu, không kiểm tra tính minh bạch và uy tín của nơi cung cấp có thể đẩy người bệnh vào nguy cơ.
Vì sao có tình trạng ngộ độc thuốc y học cổ truyền
Thuốc y học cổ truyền có nhiều ưu điểm, có thể chữa trị một số bệnh mạn tính mà y học hiện đại gặp khó khăn. Tuy nhiên, việc sử dụng cần phải cực kỳ thận trọng để không bỏ lỡ cơ hội chữa bệnh. Khuyến nghị của các bác sĩ Đông y là nếu muốn sử dụng thuốc cổ truyền, hãy đến các cơ sở y tế có uy tín, có giấy phép hành nghề. Đồng thời, luôn yêu cầu đơn thuốc kèm theo để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.
Nguyên nhân gây ngộ độc khi sử dụng thuốc y học cổ truyền có thể xuất phát từ một số lý do sau đây:
- Dị ứng với thành phần thuốc: Tương tự như tân dược, thuốc y học cổ truyền cũng có thể gây ra dị ứng do yếu tố cơ địa của bệnh nhân. Tuy nhiên, vì các loại thuốc này thường là hỗn hợp của nhiều thành phần khác nhau, việc xác định nguyên nhân cụ thể trở nên khó khăn.
- Quá liều thuốc: Bệnh nhân có thể sử dụng quá liều thuốc do tự ý hoặc theo chỉ định của thầy thuốc. Một số thành phần trong thuốc y học cổ truyền như bán hạ, phụ tử, mã tiền, hoàng nàn có thể gây ngộ độc khi dùng quá liều.
- Sai sót trong kê đơn: Thầy thuốc có thể kê đơn cho bệnh nhân dùng loại thuốc không phù hợp hoặc chống chỉ định cho tình trạng sức khỏe của họ.
- Chất lượng thuốc không đảm bảo: Do trồng trọt chứa nhiều hóa chất có hại, bảo quản không đúng cách, hoặc bị nhiễm vi sinh vật gây hại.
- Nhầm lẫn dược liệu: Do sơ suất trong quá trình thu hái, mua bán và sử dụng thuốc. Điều này có thể do bệnh nhân tự dùng hoặc do sự cẩu thả của nhân viên y tế.
- Sử dụng kết hợp quá nhiều loại thuốc: Khi kết hợp nhiều loại thuốc, bao gồm cả tân dược và thuốc y học cổ truyền, có thể gây ra tương tác không mong muốn và tạo ra những chất độc hại.
Để tránh nguy cơ ngộ độc khi sử dụng thuốc y học cổ truyền, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc, không tự ý dùng thuốc khi không có chỉ định, và báo cáo ngay cho thầy thuốc nếu có dấu hiệu bất thường. Nên nhớ rằng, dù là thuốc tây hay thuốc ta, việc sử dụng đều cần sự thận trọng và tuân thủ đúng chỉ định của các chuyên gia y tế.
Cách phòng tránh ngộ độc thuốc y học cổ truyền
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay: Để phòng tránh ngộ độc khi sử dụng thuốc y học cổ truyền, có một số biện pháp cần thực hiện như sau:
- Tìm kiếm nguồn cung cấp đáng tin cậy: Luôn lựa chọn mua thuốc từ các cơ sở y tế có uy tín, có giấy phép hành nghề và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
- Tư vấn của thầy thuốc: Thực hiện việc sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà thuốc, tránh tự ý dùng thuốc mà không có sự tư vấn y tế.
- Kiểm tra nhãn và hạn sử dụng: Đảm bảo kiểm tra nhãn của thuốc trước khi sử dụng, và không sử dụng thuốc đã hết hạn.
- Thận trọng với liều lượng: Tuân thủ liều lượng và cách sử dụng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, tránh sử dụng quá liều thuốc.
- Kiểm tra tác dụng phụ: Theo dõi và báo cáo cho bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào xuất hiện sau khi sử dụng thuốc.
- Tránh sử dụng kết hợp quá nhiều loại thuốc: Nếu cần sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc, hãy thảo luận cùng bác sĩ để đảm bảo không gây ra tương tác không mong muốn.
- Không tự chữa bệnh: Tránh tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định hoặc tư vấn y tế, đặc biệt là khi bệnh lý nghiêm trọng.
- Bảo quản thuốc đúng cách: Lưu trữ thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.
- Kiểm tra và chọn lựa dược liệu: Nếu tự thu hái hoặc mua bán dược liệu, cần chắc chắn kiểm tra kỹ và chọn lựa từ nguồn cung cấp đáng tin cậy.
- Sử dụng thuốc dân gian cẩn thận: Nếu sử dụng thuốc dân gian, cần tuân thủ các nguyên tắc và chỉ định của bác sĩ, tránh sử dụng tự ý mà không có kiểm soát y tế.
Bằng cách tuân thủ các biện pháp phòng tránh này, người dùng thuốc y học cổ truyền có thể giảm thiểu nguy cơ ngộ độc và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình.
